ผู้สูงอายุ กับการรับประทานอาหาร ซึ่งเป็นวัยที่ควรให้ความสำคัญเป็นพิเศษ เนื่องจากอาหารบางประเภทอาจส่งผลต่อร่างกายของผู้สูงอายุได้ เราควรหลีกเลี่ยงอาหารประเภทใด?เรื่องอาหารและโภชนาการในผู้สูงอายุ มีความจำเป็นและต้องให้ความสำคัญ ก็ไม่ด้อยไปกว่าการดูแลความเจ็บป่วยในผู้สูงอายุ เพราะผู้สูงอายุมักประสบปัญหาอาการเบื่ออาหาร ภาวะทุพโภชนาการ การรับประทานอาหารแล้วมีอาการอาหารไม่ย่อย ปัญหาท้องอืด ปัญหาท้องผูก และปัญหาอื่นๆ อีกมากมายที่เกี่ยวข้องกับอาหารและโภชนาการ อาหารเสริมธาตุเหล็ก
ผู้มีหน้าที่ดูแลผู้สูงอายุหรือแม้แต่ผู้สูงอายุเอง จึงต้องให้ความสำคัญ ดูแลอาหารและโภชนาการให้ดีโดยอาหารและโภชนาการ นอกจากผู้สูงอายุที่ต้องการได้รับปริมาณที่เหมาะสม มีคุณภาพ และครบถ้วนด้วยอาหารทั้ง 5 หมู่แล้ว ยังมีอาหารอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์อีกมากมาย แต่อาจจะไม่เหมาะกับผู้สูงอายุเช่นกัน โดยเฉพาะการรับประทานอาหารในปริมาณที่มากเกินไป ซึ่งผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยงอาหารเหล่านั้น เพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายหรือปัญหาจากโภชนาการที่ไม่เหมาะสม อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุมีดังนี้ อาหารที่มีไฟเบอร์สูง คือ
1. อาหารรสจัด
ผู้สูงอายุ อาหารรสจัดไม่ว่าจะเปรี้ยว เค็ม หวาน หรือเผ็ด ก็ไม่ดีต่อสุขภาพของผู้สูงอายุ เพราะผู้สูงอายุจะไวต่อรสชาติอาหารมากกว่า อาจทำให้เกิดอาการปวดท้องหรือท้องร่วงได้ง่าย อาหารรสเผ็ดยังไม่ดีต่อผู้สูงอายุที่มีแนวโน้มเป็นโรคอ้วน โรคไต เบาหวาน และความดันโลหิตสูง จึงเป็นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุ
2. อาหารที่มีไขมันสูง
แม้ว่าไขมันจะเป็นหนึ่งในห้ากลุ่มอาหารก็ตาม การทานอาหารที่มีไขมันสูง อาหารทอด หรืออาหารผัดซึ่งมีไขมันมาก ถือว่าเป็นอันตรายต่อผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกลุ่มไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์ เพราะอาจทำให้ไขมันในเลือดสูงได้ คอเลสเตอรอลสะสมในหลอดเลือดแดง ไขมันอุดตันในหลอดเลือดอาจเกิดขึ้นได้ อาหารเสริมธาตุเหล็ก
3. อาหารที่เคี้ยวและกลืนได้ยาก
ผู้สูงอายุมักมีปัญหาเรื่องฟันที่อ่อนแอ หรือฟันหลุดส่งผลต่อการเคี้ยวอาหาร ปัญหาสุขภาพช่องปาก รวมถึงการกลืนลำบาก ดังนั้นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุ จึงเป็นอาหารที่เคี้ยวยาก ชิ้นใหญ่ กลืนยาก ไม่ว่าจะเป็นเนื้อแข็งหรือเนื้อแข็งก็ตาม ผักหรือผลไม้เนื้อแข็ง อาหารที่ติดคอได้ง่าย เช่น ขนมเหนียว สาหร่าย หมี่เส้นยาว เป็นต้น อาหารที่มีไฟเบอร์สูง คือ
4. ของหวาน – ผลไม้ที่มีรสหวานมาก
ผู้สูงอายุชอบทานอาหารรสหวานไม่ว่าจะเป็นของหวานหรือผลไม้รสหวาน จริงๆแล้วผู้สูงอายุก็ยังทานได้ แต่ควรรับประทานในปริมาณน้อยๆ และไม่ควรรับประทานบ่อยๆ เพราะอาหารรสหวานไม่ดีต่อสุขภาพของผู้สูงอายุ ยิ่งผู้ป่วยเบาหวานมากขึ้น อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงได้ อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
5.อาหารหมัก-ผลิตภัณฑ์แปรรูป
อาหารหมักดอง ได้แก่ อาหารแปรรูป เช่น หมูหมัก เต้าหู้ยี้ ผักดอง ผลไม้ดอง นอกจากจะมีคุณค่าทางโภชนาการน้อยแล้ว อีกทั้งยังไม่ดีต่อสุขภาพของผู้สูงอายุอีกด้วย อาจทำให้เกิดปัญหาท้องร่วง อาหารอาจเป็นพิษได้ หรือปัญหาทางเดินอาหารหลายอย่างเช่นกัน
6. อาหารฟาสต์ฟู้ด
อาหารฟาสต์ฟู้ด เป็นอาหารจานด่วนที่ไม่เหมาะกับผู้สูงอายุ เพราะคุณค่าทางโภชนาการมีน้อย แถมอาหารบางอย่างยังมีปริมาณโซเดียมสูง ไขมันสูง เป็นอันตรายร่างกาย จึงเป็นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุ
7.ขนมกรอบ-ของว่าง
สำหรับอาหารขบเคี้ยวและขนมกรุบกรอบ ไม่เหมาะกับผู้สูงอายุ เพราะนอกจากจะไร้ประโยชน์แล้ว บางชนิดเคี้ยวยาก กลืนยาก ติดคอผู้สูงอายุได้ และของขบเคี้ยวเหล่านี้ส่วนใหญ่ก็มีโซเดียมสูง หรือยังมีน้ำตาลสูงอีกด้วย
8. อาหารดิบ
อาหารอีกกลุ่มหนึ่งที่ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยง เพราะเสี่ยงต่อการปวดท้อง ท้องร่วง หรืออาหารเป็นพิษได้ง่าย แถมการเคี้ยวกลืนก็ทำได้ยากซึ่งเป็นอาหารดิบที่อาจปนเปื้อนเชื้อโรคได้ หรือเนื้อแข็ง โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ ผู้สูงอายุควรรับประทานอาหารที่สะอาด สด ปรุงสุก
9. อาหาร-เครื่องดื่มมีคาเฟอีน
อาหารและเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน อาจจะส่งผลต่อระบบการนอนหลับของผู้สูงอายุ ทำให้ผู้สูงอายุนอนไม่หลับ หรือนอนหลับยาก แถมยังอาจจะกระตุ้นการเต้นของหัวใจ ส่งผลต่อระบบประสาท อาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำ และความดันโลหิตสูงได้อีกด้วย จึงเป็นอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุเช่นกัน
10. เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ทุกชนิด ผู้สูงอายุไม่ควรดื่ม เพราะส่งผลเสียต่อผู้สูงอายุได้มากกว่าคนวัยอื่นๆ เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่มีความเสื่อมของร่างกายมากที่สุด แม้ดื่มเพียงเล็กน้อยก็ส่งผลเสีย ทั้งระบบสมอง การทรงตัว อาจจะมีปัญหาการหกล้ม เกิดอุบัติเหตุตามมาอีกด้วย
ทั้งหมดนี้ ก็เป็น 10 อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับผู้สูงอายุ ที่ผู้สูงอายุไม่ควรกิน หรืออาหารบางอย่างอาจจะต้องจำกัดปริมาณการกินให้มีปริมาณที่เหมาะสม ซึ่งแม้ว่าจะมีอาหารมากมายต้องหลีกเลี่ยง แต่ผู้สูงอายุยังคงจำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่ครบ 5 หมู่ เพียงพอต่อความจำเป็น และในปริมาณที่เหมาะสมด้วย ผู้สูงอายุ
บทความทีเกี่ยวข้อง